Kombucha: Veelgestelde vragen

Kombucha is enorm populair geworden, en dat brengt veel vragen met zich mee! Hier is een uitgebreide FAQ om de meest voorkomende vragen over deze bruisende gefermenteerde thee te beantwoorden.

Wat is kombucha?

Kombucha is een gefermenteerde theedrank die gemaakt wordt door zoete thee (meestal zwarte of groene) te zetten en deze vervolgens te fermenteren met een symbiotische cultuur van bacteriën en gist (SCOBY). Het fermentatieproces resulteert in een pittige, lichtzoete en vaak bruisende drank.

Hoe smaakt kombucha?

De smaak van kombucha kan sterk variëren, afhankelijk van het soort thee dat gebruikt wordt, de fermentatietijd en eventuele toegevoegde smaakstoffen. Over het algemeen heeft het een lichtzure of azijnachtige smaak, een subtiele zoetheid en een natuurlijke bruis. De smaak kan variëren van scherp en fris tot fruitig en kruidig, vooral na een tweede fermentatie met smaakstoffen.

Wat is een SCOBY?

SCOBY staat voor Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast. Het is een levende kolonie micro-organismen die lijkt op een rubberachtige pannenkoek of schijf. De SCOBY verbruikt de suiker in de thee en produceert de zuren, koolstofdioxide en andere stoffen die kenmerkend zijn voor kombucha.

Waar kan ik een SCOBY krijgen of kopen?

Je kunt een SCOBY bij verschillende bronnen verkrijgen:

• Online winkels: Veel websites die gespecialiseerd zijn in fermentatiebenodigdheden of algemene marktplaatsen zoals Amazon en Etsy verkopen kombucha-SCOBY’s.
• Lokale natuurvoedingswinkels: sommige natuurvoedingswinkels of coöperaties verkopen mogelijk kombucha-brouwbenodigdheden, waaronder SCOBY’s.
• Vrienden en medebrouwers: Als je iemand kent die al kombucha brouwt, heeft diegene waarschijnlijk extra “baby”-SCOBY’s om te delen.

Kombucha-merken: Sommige kombucha-brouwerijen verkopen of geven af ​​en toe SCOBY’s weg.

Heb ik een SCOBY nodig om kombucha te maken?

Ja, de SCOBY is essentieel voor het fermentatieproces dat zoete thee omzet in kombucha.

Wat is “kombucha starterthee”? Waarom is het belangrijk?

Starterthee is rijpe, ongekruide kombucha van een vorige batch. Het is cruciaal voor een nieuwe batch, omdat het:

De pH-waarde verlaagt: de zuurgraad van de starterthee helpt het nieuwe brouwsel te beschermen tegen schadelijke bacteriën en schimmels.
Gunstige micro-organismen introduceert: het bevat de actieve bacteriën en gist die nodig zijn om het fermentatieproces op gang te brengen.

Kan ik azijn gebruiken in plaats van starterthee?

Nee, azijn mag niet worden gebruikt als vervanging voor starterthee. Hoewel het zuur is, bevat het niet de benodigde levende culturen om de kombucha goed te fermenteren.

Hoe lang duurt het om kombucha te maken?

De eerste fermentatie duurt meestal 6-10 dagen, afhankelijk van de omgevingstemperatuur. Warmere temperaturen versnellen de fermentatie, terwijl koelere temperaturen deze vertragen. De tweede fermentatie (voor smaak en koolzuur) duurt meestal 1-3 dagen bij kamertemperatuur, gevolgd door koeling.

Welke thee moet ik gebruiken om kombucha te maken?

Zwarte en groene thee zijn de meest gebruikte en aanbevolen theesoorten voor het brouwen van kombucha. Vermijd gearomatiseerde of kruidenthee met toegevoegde oliën tijdens de eerste fermentatie, omdat deze de SCOBY kunnen beschadigen.

Welke suiker moet ik gebruiken?

Witte kristalsuiker is de meest gebruikte en aanbevolen suiker voor kombucha. De SCOBY verbruikt de meeste suiker tijdens de fermentatie. Vermijd het gebruik van honing, bruine suiker of kunstmatige zoetstoffen voor de eerste fermentatie, omdat deze de SCOBY kunnen beschadigen. Honing kan worden gebruikt voor jun-thee, een verwante gefermenteerde drank.

Hoeveel cafeïne en alcohol bevat kombucha?

Kombucha bevat sporen van cafeïne uit de thee, maar het fermentatieproces vermindert dit aanzienlijk. De fermentatie produceert ook een kleine hoeveelheid alcohol, meestal minder dan 0,5% alcohol per volume (ABV), waardoor het in veel regio’s als een alcoholvrije drank wordt geclassificeerd. Zelfgemaakte kombucha kan echter soms een iets hoger alcoholpercentage hebben, afhankelijk van de brouwomstandigheden.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van kombucha?

Kombucha wordt vaak geprezen om zijn potentiële gezondheidsvoordelen, waaronder:

• Probiotica: Bevat levende bacteriën en gisten die de darmgezondheid kunnen ondersteunen.
• Antioxidanten: de theebasis is rijk aan antioxidanten.
• Mogelijke ontgifting: sommigen geloven dat het de leverfunctie ondersteunt.
• Verbeterde spijsvertering: probiotica en enzymen kunnen de spijsvertering bevorderen.

Het is echter belangrijk om te weten dat wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van kombucha bij mensen nog steeds gaande is en dat veel beweringen anekdotisch zijn. Het moet worden geconsumeerd als onderdeel van een evenwichtig dieet en is geen vervanging voor een medische behandeling.

Is kombucha veilig om te drinken?

Wanneer kombucha op de juiste manier wordt gebrouwen in een schone omgeving met de juiste ingrediënten, is het over het algemeen veilig voor de meeste gezonde mensen. Er zijn echter enkele voorzorgsmaatregelen:

• Besmetting: het onjuist brouwen kan leiden tot schadelijke bacteriën of schimmelgroei.
• Zuurtegraad: de zuurtegraad kan het tandglazuur aantasten, dus spoel je mond na het drinken.
• Suikergehalte: Hoewel verlaagd, begint het wel met suiker.
• Cafeïne en alcohol: sporenhoeveelheden aanwezig.

Niet aanbevolen voor: personen met een verzwakt immuunsysteem of pro-inflammatoire darmziekten.

Hoe schimmelvorming bij het maken van kombucha voorkomen?

Als je schimmel hebt, is dat omdat er iets mis is gegaan tijdens het brouwen. Hier zijn een paar veelvoorkomende redenen waarom er schimmel ontstaat bij het maken van kombucha:

1. Niet genoeg starter: als je niet genoeg startervloeistof hebt gebruikt, of als de starter niet sterk genoeg was. Omdat de kombucha misschien niet zuur genoeg is om zichzelf te verdedigen tegen schimmels. Kan je best als beginner pH-strips gebruiken om ervoor te zorgen dat uw starter kombucha sterk en zuur genoeg is (pH moet tussen 2,5 en 3,5 zijn).
2. Temperatuur te laag: als de temperatuur te laag is waar je aan het brouwen bent. Dit betekent dat uw kombucha niet snel genoeg het brouwsels kan verzuren en dat er vreemde schimmels kunnen groeien. Meestal na 3 dagen.
3. Benodigdheden zijn niet schoon genoeg: er kunnen schimmelsporen door je benodigdheden zijn geglipt, bijvoorbeeld als je een vuile spons hebt gebruikt om de pot schoon te maken.
4. De verkeerde ingrediënten gebruikt: kruidenthee en verschillende suikers kunnen de SCOBY na verloop van tijd verzwakken. Zorg ervoor dat je de beste theeën en suikers gebruikt voor kombucha.
5. Verkeerde plaats: waar uw fermentatiepot zich bevindt, is belangrijk! Verontreinigingen in de lucht van afval, compost, fruitschalen of zelfs andere fermentatieprojecten (zoals kefir of kimchi) kunnen uw kombucha besmetten.

Het punt is ook dat kombucha er zelfs onder normale omstandigheden raar uit kan zien. Dus wat als je het niet zeker weet?

pH-strips kopen om kombucha te testen

Geef het maar een paar dagen! Als het schimmel is, zal het verder blijven groeien bovenaan de kombuchazwam. Als het niet groeit, is het waarschijnlijk een normale, maar raar uitziende kombucha. Zo kunnen er zich ook resten van thee onderaan de kombuchazwam vormen, die er ook een beetje uitziet als schimmel, maar geen schimmel is. Als je zwarte thee gebruikte, kunnen er zwarte vlekken aan de onderkant van de kombucha zitten.

Als je echt met schimmel zit, kan je best alles weggooien. Er kunnen microscopisch kleine schimmelsporen zijn die je niet kunt zien in de kombucha, dus je moet de hele batch weggooien. Volgende stap: steriliseer alles heel goed met kokend water en steriliseer je alles met witte azijn. Leer ten slotte van uw fouten en ga verder. Zoek uit waar het fout liep, zodat je kan voorkomen dat er ooit weer schimmel ontstaat. Weet u niet wat er is misgegaan? Lees het kombucharecept nog eens goed door voor het geval je iets hebt gemist.

Juiste pH-waarde van kombucha

De start-pH van kombucha moet op of onder 4,5 zijn. Terwijl je kombucha fermenteert, daalt de pH terwijl de verschillende bacteriën azijnzuur en gluconzuur aanmaken en de pH verlagen. Afgewerkte kombucha is gebaseerd op smaak met een pH-bereik tussen 2,5 en 3,5. Dus als je van zoet houdt, moet je streven naar een hogere pH van 3,5.

Als je onvoldoende kombucha-startervloeistof hebt, kan je als vervanging ook appelazijn gebruiken. Appelazijn heeft een pH van ongeveer 3,5.

Waarom bruist mijn kombucha niet?

Gebrek aan koolzuur kan verschillende oorzaken hebben:

• Temperatuur: te lage temperaturen vertragen de fermentatie en CO₂-productie.
• Niet genoeg suiker in het eerste brouwsel.
• Zwakke SCOBY.
• Niet genoeg ruimte in de flessen tijdens de tweede fermentatie.
• Flessen niet goed afgesloten.

Waarom smaakt mijn kombucha te zoet of te azijnachtig?

• Te zoet: het fermentatieproces is niet lang genoeg doorgegaan, wat betekent dat de SCOBY niet genoeg suiker heeft opgenomen. Laat de kombucha langer fermenteren.
• Te azijnachtig: de kombucha heeft te lang gefermenteerd en de meeste suiker is omgezet in zuren. Probeer een kortere fermentatietijd voor je volgende batch.

Kan ik gearomatiseerde thee of honing gebruiken voor de eerste fermentatie?

Het is over het algemeen niet aan te raden om gearomatiseerde thee met oliën of honing te gebruiken voor de primaire fermentatie, omdat deze de SCOBY soms kunnen beschadigen of kunnen leiden tot ongewenste smaken en onevenwichtigheden in de cultuur. Honing wordt specifiek gebruikt voor het zetten van jun-thee, een ander type gefermenteerde thee.

Wat is een tweede fermentatie?

Tweede fermentatie is een optionele stap waarbij je fruit, kruiden, specerijen of sappen toevoegt aan de reeds gebrouwen kombucha en deze 1-3 dagen in luchtdichte flessen bij kamertemperatuur afsluit. Dit proces zorgt voor de ontwikkeling van unieke smaken en verhoogde koolzuurvorming.

Waarom zie ik draderige stukjes of bezinksel in mijn kombucha?

Dit zijn normale bijproducten van het fermentatieproces, voornamelijk giststrengen. Ze zijn onschadelijk, maar kunnen desgewenst worden verwijderd.

Kan ik mijn SCOBY op reis meenemen?

Reizen met een SCOBY kan lastig zijn vanwege temperatuurschommelingen en de behoefte aan starterthee. Korte trips zijn mogelijk haalbaar als je ze op een koele, donkere plaats bewaart met voldoende startervloeistof. Voor langere reizen is het het beste om een ​​deel van je SCOBY te drogen (als je weet hoe) of bij aankomst een nieuwe te kopen.

Hoe bewaar ik mijn SCOBY als ik niet aan het brouwen ben?

Als je even wilt pauzeren van het brouwen, kun je je SCOBY in een “SCOBY-hotel” bewaren. Dit houdt in dat je de SCOBY(s) in een pot plaatst met wat rijpe kombucha (startthee) en een beetje verse zoete thee-oplossing. Bewaar de SCOBY op een koele, donkere plaats, zoals de koelkast, en ververs de vloeistof om de paar weken om de SCOBY gezond te houden.

Deze FAQ biedt een goed startpunt voor meer informatie over kombucha. Veel plezier met brouwen en geniet van je bruisende creatie!