Welke kombuchapot gebruiken om kombucha te maken?

Welke pot is het beste om kombucha te maken?
Er gaat niets boven een heldere smaak van een goed gefermenteerde kombucha. Of het nu vers uit je kombucha-pot wordt geoogst of na een tweede gisting, thuisgebrouwen kombucha is het beste. Maar brouwen in de juiste kombuchapot is net zo belangrijk als elk ander ingrediënt. Het gebruik van een verkeerd type pot, vat of tap kan zelfs gevaarlijk zijn. Dit maakt het selecteren van een veilig kombuchavat, container of pot een cruciale stap naar succes. Hoewel glazen potten en sommige huishoudelijke potten acceptabel kunnen zijn, pas op met alles wat je kan vinden op de markt. Veel potten zijn geen goede keuze vanwege de materialen waarvan ze gemaakt zijn. Hetzelfde kan worden gezegd over de vele soorten tappen.
Aanbevolen materiaal voor uw kombuchapot:
- Glas (bestemd voor voeding)
- Porselein of keramiek (bestemd voor voeding)
- RVS Hoogwaardig (roestvrij staal)
- Houten vaten (bestemd voor voeding)
- Voedselveilige kunststoffen
- NIET TE GEBRUIKEN – onveilige materialen: rubber, kristal, decoratieve potten, aluminium, koper, gietijzer, laagwaardig RVS
Hoe groot moet mijn kombuchapot zijn?
Bij een normale batch kombucha gebruik je een pot van 4 tot 20 liter. Kleinere batches produceren niet genoeg kombucha om van te genieten, terwijl grotere batches een inconsistente smaak of langzame fermentatie kunnen ervaren. Om nog maar te zwijgen over het feit dat een enorme grote pot zwaar en moeilijk te verplaatsen is.
Bij een Kombucha Continu Brouw Methode wordt een pot van 8 tot 20 liter aanbevolen. In een te kleine pot brouwen heeft het nadeel dat de kombucha SCOBY zal overheersen en sneller een zure kombucha zal opleveren, waardoor het moeilijk wordt om de juiste smaakbalans te bereiken. Kombucha brouwen in een grote pot van 20 liter kan succesvol zijn, maar het kan moeilijk zijn om deze ergens in huis te plaatsen en te verplaatsen.
Brouwtijden afhankelijk van de grootte van de kombuchapot
- 4-6 liter pot = 7-14 dagen
- 10 liter pot = 10-24 dagen
- 20 liter pot = 18-42 dagen
Deze schattingen zijn gemaakt in de veronderstelling dat aan de ideale temperatuur en het basisrecept is voldaan. Voor het continu brouwen vereist de eerste batch de bovenstaande geschatte tijden, maar toekomstige brouwsels zullen sneller klaar zijn.
Moet mijn kombuchapot een tapkraantje hebben?
Bij de Kombucha-continu-brouw-methode kan een kraantje best handig zijn. De tap maakt het mogelijk om de kombuchadrank af te tappen zonder de pot te moeten verplaatsen. Een grote pot kan best zwaar zijn! Dit vermindert morsen en onnodige verplaatsingen. Als het om Kombucha Continue Brouwen gaat, is een kraantje vrijwel een must. Een pollepel gebruiken kan ook, maar dit zal veel moeilijker gaan dan een aftapkraantje. Kleinere potten of vaten zijn lichter en gemakkelijker te hanteren. Om deze reden is een tap vaak niet beschikbaar of zelfs niet nodig. Het belangrijkste is dat het aftapkraantje gemaakt moet zijn van materialen die veilig zijn om te brouwen.
Welke vorm moet mijn kombuchapot hebben?
De vorm van het vat beïnvloedt de fermentatiesnelheid van de kombucha. Hoe meer oppervlakte en hoe minder diepte, hoe meer zuurstof er in het brouwsel aanwezig kan zijn. Meer zuurstof resulteert in sterk gestimuleerde bacteriën en gist en het brouwsel zal dus sneller klaar zijn. Het brouwproces bij een lange, smalle pot zal veel langzamer gaan, terwijl met een bredere pot de kombucha sneller klaar zal zijn. Dit effect is belangrijk in grotere batches of continu brouwen. Vermijd zeer brede en ondiepe vaten die de smaak erg snel zuur maken. Vermijd op dezelfde manier een zeer hoge en smalle pot, die langzaam en ongelijkmatig kan fermenteren.
Een andere overweging is de grootte van de potopening. De opening van de pot moet voldoende breed zijn, zodat zich een nieuwe Kombucha SCOBY kan vormen tijdens het brouwen. Smalle openingen voorkomen ook dat er te weinig zuurstof naar het brouwsel stroomt.
Heeft het materiaal van de kombuchapot invloed op de smaak van mijn brouwsel?
Het enige brouwvat dat de smaak van de kombucha verandert, is een houten vat. Het hout is meestal van binnen verkoold om een rokerige smaak in de kombucha te veroorzaken tijdens het brouwen. Alle andere aanbevolen vaten zijn niet-reactief en produceren dezelfde neutrale smaak. Houten vaten zijn traditioneel gemaakt van eikenhout. Het geroosterde hout geeft de gisting een uniek smaakprofiel. Sommigen zeggen dat het hints geeft van vanille en rook. Anderen vinden dat het de pittige smaak van kombucha verzacht. Omdat het vat poreus is, zijn er enkele specifieke gebruiksinstructies waarmee u rekening moet houden. Ten eerste moet de pot te allen tijde vol of bijna vol worden gehouden. Dit komt omdat wanneer het hout in contact komt met water, het natuurlijke suikers afgeeft. Als de pot leeg is, kan er schimmel ontstaan. Als het vat altijd vol is met kombucha met een lage pH-waarde, kan er geen schimmel ontstaan omwille van de lage pH.
Opmerking: let op voor leveranciers die metalen tapkraantjes aanbieden. Deze zijn vaak gemaakt van messing, wat veilig is voor dranken met een hoge pH zoals bier, maar niet veilig is met de lage pH van kombucha. Vermijd beter metalen; metalen kunnen reactief werken t.g.v. de zure vloeistof van kombucha.
Te vermijden:
- Metaal: met uitzondering van roestvrij staal van hoge kwaliteit kunnen de meeste metalen reageren met de zuurgraad van kombucha en schadelijke stoffen uitlogen of de smaak beïnvloeden. Vermijd aluminium, koper en gietijzer.
- Plastic: de meeste kunststoffen kunnen tijdens de lange fermentatieperiode chemicaliën in de kombucha uitlogen. Alleen polyethyleen met hoge dichtheid (HDPE) van voedingskwaliteit wordt soms als acceptabel beschouwd, maar glas is nog steeds de voorkeurs- en veiligere optie voor beginners. Vermijd de plastics #1, #2, #4, #5, #6 en #7, tenzij expliciet vermeld als voedselveilig en veilig voor fermentatie.
- Kristal: traditioneel kristal bevat vaak lood, wat in je kombucha kan uitlogen en gevaarlijk is.
- Decoratief keramiek of aardewerk: Tenzij specifiek gemarkeerd als voedselveilig en loodvrij, kunnen glazuren op deze items schadelijke stoffen bevatten.
Je hebt in feite geen speciale “kombuchapot” nodig. De beste pot om kombucha te brouwen is een glazen pot. Hier zijn enkele plaatsen in Nederland en België waar je geschikte glazen potten kunt kopen:
- Winkels zoals Blokker, CASA of IKEA verkopen vaak grote glazen potten, waaronder potten die geschikt zijn voor het bewaren van voedsel of inmaken, en die ideaal zijn voor kombucha.
- Winkels voor thuisbrouwbenodigdheden: Bekijk online of fysieke winkels die gespecialiseerd zijn in benodigdheden voor thuisbrouwen of fermentatie in België.
- Online marktplaatsen: websites zoals Marktplaats, 2dehands, Amazon.com.be of Bol.com hebben een ruime keuze aan glazen potten in verschillende maten. Zoek naar “glazen pot van 5 liter” of “weckpot”.
- Kringloopwinkels: je kunt geschikte potten vinden in kringloopwinkels of tweedehandswinkels. Zorg ervoor dat ze goed schoongemaakt zijn.
- Ikea: Ze hebben een assortiment potten, waaronder de Korken-pot, die vaak wordt aanbevolen voor het brouwen van kombucha.
Voor je kombucha-fermentatievat (de glazen pot) zijn dit de optionele benodigdheden die handig kunnen zijn:
- Afdekdoek. Hoewel het niet strikt noodzakelijk is voor de fermentatie zelf, kan het helpen om een constantere temperatuur te behouden, vooral als de omgevingstemperatuur schommelt. Een constante temperatuur is gunstig voor een gezonde en voorspelbare fermentatie.
- Plakthermometer: deze wordt aan de buitenkant van de pot bevestigd en stelt je in staat om de temperatuur van je brouwsel te controleren zonder de pot te hoeven openen. Het is belangrijk om de temperatuur binnen het ideale bereik te houden van ongeveer 20-25 °C voor de activiteit van de SCOBY.
- Kraantje: als je van plan bent om continu te brouwen in een grotere pot, kan een kraantje onderaan het vat het gemakkelijker maken om de kombucha af te tappen zonder de SCOBY te verstoren. Voor standaard batchbrouwen in een pot van 1 gallon is dit echter over het algemeen niet nodig en kan het een potentieel besmettingspunt vormen als het niet goed wordt schoongemaakt.
- pH-strips of pH-meter: Voor meer gevorderde brouwers die de zuurgraad van hun kombucha willen controleren, kunnen pH-strips of een digitale pH-meter nuttig zijn. Dit zorgt voor een veilige en evenwichtige brouw. Voor beginners is het meestal voldoende om te vertrouwen op smaak en fermentatietijd.
- Continu-brouwen-pot: Als je regelmatig brouwt en meerdere SCOBY’s verzamelt, is een aparte glazen pot om de extra’s (je “SCOBY-hotel”) in te bewaren handig. Dit houdt ze gezond in rijpe kombucha met wat verse zoete thee-oplossing wanneer ze niet actief brouwen.
- Etiketten: Hoewel eenvoudig, kunnen etiketten je helpen om zetdata, theesoorten en andere notities direct op je fermentatievat bij te houden.
Belangrijke opmerking: de essentiële benodigdheden voor je kombuchavat zijn de glazen pot zelf en een ademende hoes (zoals een strak geweven doek, vastgezet met een elastiekje). De hierboven genoemde items zijn optioneel en kunnen het brouwproces verbeteren, maar zijn niet strikt noodzakelijk voor het succesvol maken van kombucha.